17. yılında Guantanamo: Hak mahrumiyeti ve tecrit!

17. yılında Guantanamo: Hak mahrumiyeti ve tecrit!

George W. Bush hükümetinin “teröre karşı savaş” açtıktan sonra Guantanamo’da kurmuş olduğu tutuklu kampının 17. yılında ‘Close Guantanamo’ inisiyatifinin ‘gtmoclock.com’ adlı zaman göstergesinde halen kafeslerde ve tecrit hücrelerinde tutulmakta olan 40 tutuklunun sefalet ve işkence içindeki yaşamları vurgulanıyor.

Yazar: Von Jürgen Heiser

Çeviri: Özer Erdin

11 Ocak, George W. Bush hükümetinin “teröre karşı savaş” açtıktan sonra Guantanamo’da kurmuş olduğu tutuklu kampının 17. yılı. Bugüne kadar geçen 6210 günlük süreçte çeşitli ülkelerden getirilen 779 tutuklu kısaca ‘GTMO’ olarak adlandırılan komplekse kapatıldı. İnternette aktif olan ‘Close Guantanamo’ adlı inisiyatifin ‘gtmoclock.com’ adlı zaman göstergesinde halen kafeslerde ve tecrit hücrelerinde tutulmakta olan 40 tutuklunun sefalet ve işkence içindeki yaşamları vurgulanıyor.

Close Guantanamo İnisiyatifinin verdiği bilgiye göre; geçen yıllar zarfında 779 tutukludan 729’u serbest bırakıldı ya da başka ülkelere nakledildi. Nakledilmiş olan tutuklular ya eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde “Guantanamo Review Task Force” ile kendi ülkelerine gönderildiler ya da, şayet bu ülkelere kabul edilmedilerse, üçüncü bir ülkeye gönderildiler. Yasalara uygun bir yargı süreci ve uluslararası hukuktan mahrum bırakılan tutuklular, sadece “Guantanamo Tutsakları” statüsüyle damgalandılar.

Birçok tutuklu, Bremenli Alman vatandaşı Murat Kurnaz’ın başına gelenleri yaşadı. Şu sıralar Pentagon’nun da başından savmak istediği Murat Kurnaz, yıllarca işkence odalarında işkence görmeye devam etti; çünkü Alman Hükümeti ve Gizli Servisi, Kurnaz’ın serbest bırakılmasını engellediler.

Geçen 17 yıl içinde tam dokuz tutuklu öldü. Geri kalan 40 tutuklu ise, Amerikan dış- ve askeri politikasının rehinleri olarak hafızalara kazınıyorlar. Bu son kalan tutuklular, Afganistan, Kenya, Malezya, Suudi Arabistan, Pakistan ve Yemen başta olmak üzere toplam 15 ülkenin uyruğuna sahipler. Donald Trump’ın seçilmesi ile 20 Ocak 2017’de göreve başlaması Guantanamo tutuklularının durumlarını iyileştirmedi. İnsan hakları savunucusu grupların yaptıkları protesto eylemlerine rağmen Trump, seçildikten sonra yaptığı ilk konuşmada Guantanamo meselesinde de Obama’nın politikalarını kabul etmeyip her şeyi eskiye döndüreceğini söyledi. Guantanamo’da 1800 Amerikalı askere komuta eden ABD’li Tüm Amiral John Ring’in geçen ekim ayında belirttiğine göre, ABD hükümeti yeni tutukluların Guantanamo’ya yerleştirilmesi için 90 milyon dolar harcayacak.

Bundan tam dokuz yıl önce Obama, göreve başlarken halka yapmış olduğu konuşmada seçim sözünü tutacağını ve Guantanamo’yu kapatacağını söylemişti. Buna göre, o yıl tutuklu olan 242 kişi ya ABD cezaevlerine nakledilecekler ya da serbest bırakılacaklardı. Ancak, Obama’nın bu adımı ABD Kongresinin Cumhuriyetçilerine ve bazı Demokratlarına takıldı. Başkanlığının sonuna denk gelen Ocak 2017 tarihinde bu girişimi engelleyenleri suçlayan Obama, almış olduğu son kararlarda dört tutuklunun derhal serbest bırakılmasını sağlarken, diğer beşinin de serbest bırakılmalarının önünü açtı. Ne var ki, Trump, tutuklulara karşı kullanılan kanıtların işkence altında alınan bilgiler olmasını göz ardı ederek, tutukluları yine herhangi bir hukuk sürecinden mahrum edip içerde bekletmeye devam ediyor.

Bu keyfi uygulamaya örnek olarak Suudi Arabistanlı Ahmed Al-Darbi’nin durumu gösterilebilmektedir. Al-Darbi, 2002 yılında Azerbaycan’da tutuklanıp buradan Afganistan üzerinden Guantanamo’ya getirildi. 12 yıl boyunca bir tecrit hücresinde tutulduktan sonra Nisan 2014’de bir ABD askeri mahkemesinde “El-Kaide için eylem hazırlığı” yapmış olduğunu kabul etti. Yapılan anlaşma uyarınca Al-Darbi, dört yıllık tutukluluktan sonra cezasının 2027’ye kadar olan geri kalan kısmını çekmek üzere Suudi Arabistan’a gönderilecekti. Trump’ın anlaşmayı Mayıs 2018’de yürürlüğe koymasından sonra Pentagon’un sadece Obama döneminde müzakere ettiği başlık yerine getirildi; yani Al-Darbi Suudi Arabistan’a cezasının geri kalan kısmını tamamlamak üzere gönderildi.

Trump’ın Guantanamo hakkındaki fikirleri yüzünden Close Guantanamo İnisiyatifinin GTMO saatinin durmayacağı aşikârken, sosyalist Küba Guantanamo’daki yasa dışı ABD üssü ile birlikte hapishanesinin de kapatılmasını istiyor.

Kaynak: Junge Welt