Baransel Ağca

Saat 22.00’den sonra içki yasağına tepki olarak, İstanbul’da bulunan Tekel Bayiler 26 Nisan’da kepenk kapatıyor. Kepenk kapatma eyleminin ve bu eyleme neden olan rahatsızlığı, İstanbul’un üç farklı ilçesinde Tekel Bayi işleten esnaflar İleri’ye anlattı.

Saat 22.00’den sonra alkol satışının yasak olması sizin satışlarınızı ne kadar etkiledi?

C.E. : Daha önce yaptığımız satışın %30 daha azını yapıyoruz diyebilirim. İnsanlar zaten saat 22.00’den önce alkol alacaklarsa büyük marketlerden almayı tercih ediyorlar. Çünkü büyük marketler kamyonlarla alkol alabilirken biz kasa üzerinden alım yapabiliyoruz. Haliyle fiyatlarımız 25 kuruş civarında oynuyor.

M.O. : Tekel Bayi’den birayı, alkolü ne zaman alırsın? Market kapalıysa alırsın. Biz zaten asıl parayı gece kazanıyorduk. Gece de alkol satamayınca bir manası kalmadı.

S.A. : Bize söylenen şey şu: 22.00’den sonra alkol satmayacaksın. E ne satacağım kardeşim? Lolipop mu satacağım? Onu alan gidip bakkalda alıyor zaten. Benim bakkaldan farkım alkol satmam. Onu da satamadıktan sonra benim dükkanım niye açık? O zaman bize desinler ki kardeşim 22.00’den sonra kapatın. Onu da demiyorlar. Ben açık olduğum sürece alkol satmam lazım. Başka türlü nasıl geçineyim?

‘RÜŞVET ALIP CEZAYI YIRTTILAR’

Peki yasağa rağmen satıyor musunuz?

Üçü de evet satıyoruz diyor.

C.E. : Tanımadığımız müşteriye satmıyoruz. Adam mesela geliyor diyor ki “Alkol satışınız var mı?” İçen adam öyle sorar mı? Satmıyorum öyle tiplere. Ama tanıdık geliyor. Veriyorum tabi. Vermediğim zaman geçinemem kimse kusura bakmasın.

M.O. : Valla ben tanıdık dışında satmıyorum. Daha geçen hafta 38 bin lira ceza yedim. İkinciye iki katı olacak. Korkuyorsun satamıyorsun böyle olunca.

S.A. : Ben satıyorum yalan yok. Ama şu ara denetimler çok fazla geçen yakaladılar ceza kestiler mesela.

Ne kadar ceza kestiler?

S.A. : 40 bin ceza kestiler.

Nasıl ödediniz peki?

S.A. : Valla ödemedik. Karakolda çözdük durumu.

Çözdük derken? Rüşvet mi verdiniz?

S.A. : Verdik tabi. Yedirmeden rahat bırakırlar mı adamı.

Ne kadar verdiniz?

Bin küsür lira verdik. Çorba parasıymış öyle dedi arkadaşlar. Biz de dedik polisimiz çorba içsin. (Gülüyor)

Görevliler tarafından baskı, rüşvete zorlama ve taciz gibi olaylar sık yaşanıyor mu?

C.E. : Başlarda neredeyse hiç yaşanmıyordu. Ama son bir aydır çok fazla gelip gidiyorlar. Bazı arkadaşlar bunaldı. Kimisi saat 22.00’de kapatıp gidiyor. Bana verilen ruhsatta açılış kapanış yazmıyor. Eskiden yazardı. Şimdikilerde yazmıyor. Ama mesela kapanış şu an gece 1 diye biliyorum. Adam elinde resmi yazıyla geliyor diyor ki “Artık gece 12’de kapanacaksınız bak yazı” diyor. Bakıyorum hakikaten öyle yazıyor. Çocuk oyuncağına döndü iş.

M.O. : Benim semtte bekçiler sıkıntı çıkartıyor. Polis gibi davranıyorlar. Ya adam geçen dükkanın önünde araba durdu. Arabayı aradı. Kimlik kontrolü yaptı. Arada gelip “Saat ondan sonra içki satmıyorsun değil mi?” diye posta koyuyorlar. Ama mesela benim tekelci arkadaş var yine, o yediriyormuş üç beş. Ona hiç sorun çıkmıyormuş. Ben zaten kralını yedirdim 38 bin lira verdim. Bir de bunların ufak tefek çakallıklarına yediremem.

S.A. : Geçen biri yine geldi. Hakkında şikayet var dedi. A4 kağıda ceza yazdı. Dedim o geçerli mi şimdi? Dedi geçerli imza atarsan. Dedim getir atayım boşa gitmesin. Attım imzayı kesti cezayı gitti. Yarım saat sonra yine geldi. Dedim bak yazıktır ekmeğimizle oynuyorsunuz. Ver bi bakayım dedim şikayete. Baktım benim tekelin adı yazmıyor başka tekelin adı yazıyor. Dedim ben bunu ödemem arkadaş. Bu sefer “çorba parasına” getirdi muhabbeti. Kestiği ceza 250 lira benden 300 lira çorba parası istiyor. Lan dedim al şu 30 lirayı git. Adam yırttı cezayı aldı 30 lirayı gitti. Bunlar 30 liralık adamlar işte.

'ALKOLÜ KISITLIYOR UYUŞTURUCUYA KARIŞMIYOR'

Sizce neden alkol satışına böyle bir kısıtlama getiriyorlar?

C.E. : Bilmiyorum ki adamların dini bütün ondan yapıyorlar diyecem benim tekelin yirmi metre ilerisinde torba tutuyorlar. Dini bütün adam onu da engeller. Bu semtte 24 saat uyuşturucu satılıyor ama ben saat 22.00’den sonra bira satamıyorum.

M.O. : Bu işin büyük marketlerle de alakası olabilir. Onların kapanma saatiyle bize yasak getirdikleri saat aynı. Ama tabi müslüman görünmek için de yapıyor olabilirler.

S.A. : Valla onu hiç anlamıyorum. Zaten benden çok fabrikadan çok devlet kazanıyor. Alkolden en fazla geliri devlet alıyor.

Peki sizin öneriniz nedir? Nasıl bir düzenleme yapılmalı?

C.E. : Bize desin ki kardeşim saat gece 12.00’ye kadar alkol satabilirsin. Ama o saatten sonra da kapatacaksın. Buna eyvallah derim. Çünkü ben tekelim. Alkol satışı bitince işim de bitiyor. Bıraksınlar bu kararı

M.O. : Yani bu kararı değiştirmiyorsa bile vergiyi düşürmesi lazım. Ben 38 bin ceza yedim. Niye yedim alkol sattım diye. Ben alkol satmak için tekel açtım. Alkol sattım diye ceza yedim. Kimseyi mağdur etmeden bir orta yolu bulmaları lazım. Buradaki polisi, bekçiyi biraz kontrol altına alsınlar. Adamlar mafya gibi geziyor.

S.A. : Benim önerim yok kardeşim bunlara. Biz bir şey dedikçe bunlar daha da azıtıyor. Zaten son dönemdeki baskının nedeni de bu Efes, Tuborg falan gidip rica etmiş saat meselesini kaldırın diye. Bunlara rica edilir mi? Adamlar karşılarında muhatap bile bulamıyorlar.

26 Nisan’daki kepenk kapatma eylemine katılacak mısınız? Bu hükümete geri adım attıracak mı sizce?

C.E. : Ben katılacağım. Ama katılmayacak olan insanlar da tanıyorum. Bütün tekeller kepenk kapatsa aslında güzel olur. Oranı yüksek olursa belki bu saat uygulaması geri çekilir.

M.O. : Ben kararsızım açıkçası. Kepenk kapatanlara ceza kesebilirler. Ceza keserlerse bir anlamı olmaz ki o kepenk kapatmanın. Ama son gün karar veririm ben. Hükümet bence geri adım atmaz.

S.A. : Ben kapatırım. Ama bu böyle olmaz. Çünkü bizim bir odamız yok. Platform var ama herkes ona kayıtlı değil. Mesela kimi tekelci ticaret odasına kayıtlı kimisi esnaf odasına kayıtlı. Kim tekelcinin hakkını savunuyor? Hiçbiri. Şimdi tekelcilerin bir odası olsa, biz aidat versek tüm tekelcilere üye olmak zorunlu olsa. Hükümetle de pazarlık yaparsın. Sözünü dinletirsi. Şimdi 26 Nisan’da kimisi kapatacak kimisi kapatmayacak. O zaman güçsüz olur mesela. Etkili olması için ne yapılıyorsa yapmak lazım. Gerekirse Ankara’ya da yürüyelim. Ama bunlar vazgeçmez. Bütün tekeller kapansa belki vazgeçerler.