Umut Dağlar

Çocukların en belirgin özelliği olan merak duygusu, maalesef ki yetişkinlerde çoğu zaman: “Gereksiz, zaman kaybı, bezdirici, ne kadar çok soru soruyor bu çocuk!”  şeklinde karşılık buluyor. Oysa onların dünyayı anlama çabaları, kendilerini var etme, üretme, ürettiklerini dış dünyayla buluşturma gibi birçok süreç, merak duygularının karşılanmasıyla sağlıklı bir şekilde yürütülebilir. Bu nedenle, onlara bu dönemlerde sunacağımız her fırsat, gelecekte var olacak veya var etmek istediğimiz  “yetişkinler” için birer büyük şans. Çocuklar bitmek bilmeyen oyunları, okudukları ve soruları ile varlar. Ve elbette bunları karşılayacak cevaplar ile sağlıklı bir şekilde var olmaya devam edecekler.

Tudem Yayınları’ndan çıkan Filozof Çocuk Serisi ise çocuklara ve ebeveynlere bambaşka bir dünyanın kapılarını açıyor. Hem de çocukların akıllarında dönüp dolaşan soruları, merak ettiklerini, belki de defalarca kez sorup yanıt alamadıklarını bulmalarını sağlıyor; çocukları kendileriyle ve dünyayla baş başa bırakıyor. Düşündürüyor, sorgulatıyor. 

Filozof Çocuk Serisi: “Ben Kimim?, Büyümek Zorunda Mıyım?, Arkadaşlık Nedir?, Sevgi Nedir?, Nasıl Davranmalıyım?, İyilik Nedir?, Hayat Neden Böyle?, Neden Varım?, İstediğim Her Şeyi Yapabilir Miyim?, Özgürlük Ne İşe Yarar?, Ben Mutlu Muyum?, Mutlu Olmak İçin Neye İhtiyacım Var?, Başkalarına İhtiyacım Var Mı?, Hepimiz Eşit Miyiz?, Güzel Nedir?, Duygular Nedir?  Sanat Nedir?, Her Şeyi Bilmem Gerekir Mi?, Hayal Gücü Ne İşe Yarar?” olmak üzere 18 kitaptan oluşuyor. Oscar Brenifier’in oluşturduğu bu serideki cevaplardan çok; sorulan sorular çarpıcı bir biçimde yerlerini alıyor. Ve tabii ki bu kitapların, daha da doğrusu burada yer alan soruların, cevapların ya da muhtemel cevapların ebeveynlerle birlikte okunması, kitapları daha verimli bir hale getirecektir.

Serinin tüm kitapları kuşkusuz üstünde konuşulmaya değer. Burada ise 4 tanesinden söz edeceğiz.

BEN NEYİM?

Serinin ilk kitabı olan “Ben Neyim?” belki de insanların kendilerine ve çevrelerine sordukları ilk sorulardan biri. Bu kitapta ne olduğumuz, ebeveynler, büyümek gibi birçok başlıkla karşılaşıyoruz. Peki ya farklılık ? Peki ya başkalarına benziyor muyuz? “Normal olan ben isem diğerleri kim ya da ne?” gibi birçok sorunun  ardından cevaplar aranıyor. Toplumsal cinsiyete, sınıfsal ayrımlara, ırklara da zaman zaman değinen bu sorular, çocukların aklına gelebilecek birçok şeyi yönlendirmelerini sağlıyor.

DUYGULAR NEDİR?

Yazarımız sevgi, kıskançlık, çatışma, aşk, utangaçlık, dostluk gibi kavramları bu kitapta toplamış. Hayatımızın her alanında var olan, zaman zaman kaçındığımız, bir o kadar yüzleşmekten korktuğumuz birçok duygu karşımızda. Hem de olağanca net sorular ile. Yetişkinler olarak duygularımızla ilgili soruları bu kadar net sorabilir miyiz?.. Bilinmez. Fakat çocuklar bu soruları sorup cevaplarken, bu kitapta okuduklarımızdan çok daha fazlasıyla karşılaşacağımız kesin! “Bunu tüm kalbimle hissediyorum…” diyebileceğimiz hislerimiz için okumalıyız. Ve aynı zamanda bütün kalbiyle hisseden çocuklar hep öyle hissedebilsinler diye…

BİRLİKTE YAŞAMAK NEDİR?

Bu soru herkes için gereğinden fazla zor olmasıyla birlikte, bambaşka açılar ile tekrar karşımızda. Evet, “Birlikte Yaşamak” nedir? Tek başına yaşamak ister miydin?, Hepimiz eşit miyiz?, Hepimiz çalışmak zorunda mıyız?” veya “Başkalarıyla anı fikirde olmak zorunda mıyız?...”  Soruların cevaplarını verirken ‘Evet, çünkü…’ veya ‘Hayır, çünkü…’ şeklinde sıralanan cümlelerle birlikte çocuklar, toplumsal olarak yaşamayı, yaşarken karşılaşabilecekleri problemlerle nasıl baş etmeleri gerektiğini hatta en yalın haliyle “nasıl yaşayacaklarını” öğreniyorlar. Ve tabii, yine, ebeveynlerin bu kitaptan öğrenecekleri çok şey var. Hatta en başa dönüp, kendilerine sormaları gereken onlarca soru var.

ÖZGÜRLÜK NEDİR?

Zaman geçtikçe uzaklaştığımız bir kavram olsa da düşlerini yaşattıklarımızı konuşmak durumundayız. Hatta mecburuz! Ve hatta, altı ne kadar boşaltılırsa boşaltılsın, tüm gücümüzle bizden almaya çalışılan ne varsa, çocuklarımıza tüm bunları anlatmakla yükümlüyüz. Şimdi soruyoruz. “Özgürlük Nedir?” bunun ardından yine birçok soru geliyor. ‘Başkaları özgür olmanı engeller mi? Herkes özgür olma hakkına sahip mi? Özgürlük ne işe yarar?’ Yazarımız soruların cevaplarını hayata dair birçok alt başlıkta toplamış, çocuklara da öyle sormuş. Şüphesiz çocuklardan alacağımız yanıtlar çok daha keskin olacaktır. O yanıtları köreltmemek adına da her gün sormak gerekir. Hem  kendimize hem de çocuklara: Özgürlük Nedir?

Bahsettiğimiz gibi, tüm kitaplar teker teker incelemeye değer. Tıpkı sorular sormanın her zaman değerli olduğu gibi, cevap aramaktan bıkmamanın çok önemli olduğu gibi.

Çocuklar bunu yapabiliyorlarken; sormaktan vazgeçmeyip sürekli konuşurlarken onlara katılın! Cevaplarını birlikte arayın, birlikte sorun. Yanıtsız kalan soruların cevaplarını birlikte bulun.

Sormaktan, sorgulamaktan, meraklardan ve çocuklardan vazgeçememek dileğiyle...

KÜNYE: Filozof Çocuk Serisi, Oscar Brenifieri Çeviri: Ayşe Türkmen, Resimleyen: Aurelien Debat, Tudem Yayınları, 18 kitap.