Rize'nin Hemşin ilçesinde üç ayrı taş ocağı projesi için "ÇED gereklidir" kararı verildi. Aynı kişiye ait, birbirinden birkaç km uzaklıktaki bu taş ocaklarının ÇED Proje Tanıtım Dosyaları da birbirinin kopyası! Üstelik tehlike altındaki bitki ve hayvan türleri de yerinde inceleme yapılarak değil kitaplara bakılarak tespit edilmiş. 

İkisi Hemşin'in Yaltkaya köyünde, üçüncüsü ise Başköy'de işletilecek olan üç taş ocağı için verilen 'ÇED Gereklidir' kararları  Rize Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün sitesinde yayınlandı. Yılda toplam 1 milyon tonu aşkın bir taş üretim yapması planlanan bu üç taş ocağı büyük olasılıkla Rize Pazar'da denizi doldurarak yapılacak olan havaalanı için açılıyor. Bu taş ocaklarının, tamamı orman olan bölgenin ekolojisi açısından doğa talanı ve yıkım anlamına geldiğini söylemek için müneccim olmaya gerek yok. Havaalanı ihalesini geçtiğimiz günlerde en düşük teklifi veren Cengiz İnşaat- Aga Enerji ortaklığı kazanmıştı.  Havaalanı inşaatında yaklaşık 25 milyon ton taş dolgu olmak üzere, toplam 88,5 milyon ton dolgu yapılması planlanıyor. Bu önemli miktardaki taş malzemenin temini için de yörede çok sayıda taş ocağı açılacak.  Zaten proje tanıtım dosyalarında faaliyet sahasının yer seçiminde, tarımsal yapıya uygun olmayan bir arazi olması, turizm ve rekreasyon alanlarından, koruma alanlarından uzak olmasının yanı sıra, sahaların "ihtiyaç duyulan bölgelere yakınlığı nedeniyle de ekonomik oluşu" da etkenler arasında sayılıyor. 

TAMAMI ORMANLIK ALANDA

Yaltkaya köyündeki taş ocağı projelerinden biri 24,54 hektarlık ormanlık alanın, diğeri 7,34 hektarlık ormanlık alan üzerinde yer alacak. Başköy'deki alan ise 20,98 hektar ve o bölgenin de tamamı ormanlık alan. Yaltkaya Köyündeki taş ocakları havaalanının yapılacağı Pazar merkeze kuş uçuşu 11 km. Taş ocakları Hemşin merkeze 4'de sadece km. uzaklıkta yer alıyorlar. Her iki taş ocağında da yılda 350.000 ton malzeme üretimi planlanıyor. Başköy'de yer alan taş ocağı ise Hemşin ilçesine 2.7 km uzaklıkta. Proje alanında yer alan kuzeybatıdaki Leventköy Köyü konutları ile güneybatıdaki konutlardan ÇED alanı içerisinde kalanları için satın alma yoluna gidileceği belirtiliyor. Vatandaş evini satmak istemezse, 150 m yarıçapında herhangi bir patlatma işlemi gerçekleştirilmeyerek bu sorun da çözüme kavuşturuluyor! Bu üçüncü taş ocağının da yıllık kapasitesi 350.000 ton. 

TOPLAM ETKİ YİNE YOK!

Birbirine komşu bu üç taş ocağının yöreye etkilerini irdeleyen ÇED Proje Tanıtım Dosyası sanki tek bir taş ocağı varmış gibi hazırlanmış. Öyle ki üç taş ocağının toplam etkisinden hiç bahsedilmiyor. Yine Rize Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün sitesinden proje tanıtım dosyaları indirilip incelendiğinde üç dosyanın da neredeyse tıpa tıp aynı olduğu görülüyor. Proje tanıtım dosyalarındaki bilgilerin, verilerin, tanımların, literatür taramalarının, harita ve teknik ölçümlerin hemen hemen tamamı kopyala yapıştır yöntemi ile oluşturulmuş.  

Tamamı ormanlık alanlar içerisinde talan taş ocakları faaliyete geçmeden gerekli orman izinlerinin de tamamlanacağı belirtiliyor. 

KİTAPLARA BAKARAK RAPOR YAZMIŞLAR

Birbirinin %99 oranında aynısı olan üç proje tanıtım dosyası incelendiğinde bölgede birçok uluslararası koruma altında olan bitki ve hayvan türlerinin herhangi bir saha ya da gözlem çalışması ile değil, daha önceleri yapılmış çalışmalardan litetatür taraması ile ortaya konduğu görülüyor. Bunlardan özellikle Testudo Grecea denilen tosbağa türünün Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi büyük olan türler arasında olduğu (VU) belirtiliyor. Yine, proje literatür taramasına göre proje alanı ve çevresinde habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 8 tane sürüngen türünden 5 tanesi Bern Ek-2, 3 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer aldığı dile getiriliyor. Bölgede "bulunması muhtemelen" 29 kuş türünden 18 tanesi Bern Ek-2, 8 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer almakta. 12 tane memeli türünden de 2 tanesi Bern Ek-2, 6 tanesi de Bern Ek-3 listesinde yer aldığı ve bunların tamamının Red List Kategorileri’nde yer aldığı belirtiliyor. Bu memeli türlerinden de 2 tanesi soyu hızla tükenen ve önlem alınmazsa yakın gelecekte yok olma riski yüksek olan türleri kapsayan “V” kategorisinde. 1 tanesi ise “R” kategorisindeki türler, nadir olan türlerden. 

KARADENİZ SAHİL YOLUNDA DA AYNISINI YAPTILAR

Hemşin'de açılmak istenen üç taş ocağı ile ilgili konuşan Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu üyesi Av. Yakup Okumuşoğlu, Karadeniz Sahil Yolu yapılırken de aynı şeylerin olduğunu aktardı. Okumuşoğlu, “O vadilerin girişlerini parçaladılar ve oradan taşıdıkları kayalarla o kıyıyı doldurarak Karadeniz Sahil Yolunu yaptılar. Şimdi de aynı şeyi iç kesimlerde yapmak istiyorlar” dedi. Hemşin bölgesinin Fırtına Vadisinden hiç de farklı olmadığını kaydeden Okumuşoğlu, "Sadece korunan alan niteliği yok o bölgede. Heyelanlara müsait bir arazisi var Hemşin'in. Daha önceleri taş ocakları açılmak istendi, davalar sonrası iptal edildi. Şimdi çok net olarak bu havaalanı dolgu alanlarında kullanmak için yapıyorlar bunu" diye konuştu. Bölgede başka taş ocakları için de aramaların devam ettiğini dile getiren Okumuşoğlu, "Fırtına Vadisinde SİT alanı içerisinde büyük bir taşocağı vardı onunla ilgili mahkeme kararları var. Yeniden onu faaliyete geçirmek gibi bir durum olabilir mi? Onu da takip ediyoruz. Bir de Hemşinlilerin bu duruma ne diyeceğini merak ediyoruz" diye konuştu.

(Evrensel)