Diyarbakır'ın tarihi Sur ilçesindeki Lalebey ve Alipaşa mahalleleri kentsel dönüşüm rantı için yıkım ile karşı karşıya. BBC Türkçe'den Hatice Kamer'in haberine göre; mahalle sakinleri birkaç gündür cami hoparlörlerinden yapılan "Alipaşa ve Lalabey mahallesi sakinleri, daha önce Özel İdare tarafından evleri istimlak edilip de parasını alan vatandaşların 1 Mayıs'a kadar evlerini boşaltmaları gerekmektedir" şeklindeki anonslara tepkili.

Valilik ve kaymakamlığa başvuran mahalleli, bir haftadan az bir zamanda evlerini boşaltmak zorunda oldukları cevabı ile karşılaştı. Yıkım ve zorla çıkartılma kararına tepki gösteren aileler, mahallesini, sokağını, evini terk etmemek için direneceklerini söylüyor.

SÜRECİN BAŞLANGICI KENTSEL DÖNÜŞÜM

Kentsel dönüşüm talanı ile Alipaşa ve Lalabey mahallelerinde tescilli yapıların dışındaki yerlerin yıkım kararı alındı. TOKİ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sur ve Büyükşehir Belediyeleri ortaklığıyla bölgede kentsel dönüşüm başlatıldı.

Yıkılacak 850 yapının bir bölümü çoklu hisselerden oluşuyor ve bu nedenle de hak sahibi sayısı da 1025'i buluyor. Hak sahipleri ile görüşmelere başlandı.

Yapılan görüşmelerde ev ya da para karşılığında 429 yapı için 588 hak sahibi ile anlaşma sağlandı ve evler yıkıldı. Diğer hak sahipleri de anlaşmayı kabul etmediler.

Kamulaştırma ve yıkımı o tarihlerde belediyeler üstlenmişti. Ancak bu yıkımlara halktan çok tepki gelince, belediyeler bu süreci 2013 yılının sonunda durdurdu.

4 Aralık 2012'de Sur'un tamamı, Afet yasası olarak bilinen 6306 sayılı kanun kapsamında riskli alan ilan edildi.

Böylece o bölgeyle ilgili bütün yetki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na geçti. Sur'da birçok mahallede olduğu gibi burda da acele kamulaştırma kararı alındı.

Anonslarla evlerini boşaltmaları istenen kesim, 2009-2013 yılları arasında anlaşma yapmaya yanaşmayan hak sahipleri.

Daha önceki süreçte birebir görüşmeler yapılırken, şimdi sadece dava yoluyla bedel tespit ediliyor ve hak sahiplerinin paraları bankaya yatırılıyor.

Yani, hak sahipleri bankaya yatan parayı almasa da evlerin yıkımı gerçekleşecek.
Alipaşa'da daha önceki süreçte birçok ev yıkılmış. Sokaklarda önceki yıkımların izleri duruyor.

Sokağını terk etmek istemeyen mahalleli, yıkımla beraber bir kültürün, bir yaşam biçiminin de kaybolacağını dile getiriyor.

YETKİLİLERE GÖRE NİHAİ KARAR VERİLDİ

Yapılacak yıkımlar acele kamulaştırma kararına dayandırılıyor. Yıkım kararı bakanlık tarafından alınıyor.

Yasal sürecin takibatı ise Diyarbakır Valiliği Yatırım ve İzleme Koordinasyonu (YİKOP) tarafından gerçekleşiyor.

YİKOP'tan bir yetkili mahalle sakinlerinin itirazına yönelik mahkemenin nihai kararını verdiğini söyledi.

Şubat ayından beri hak sahiplerine evlerin boşaltılması için tebligat yapıldığını ve bilirkişi raporlarına göre hak sahipleri adına bankaya paraların yatırıldığını anlattı.

Daha fazla detayın YİKOP'un Hukuk İşleri Müdürü Avukat Mustafa Gökel tarafından verileceği belirtildi ancak Gökel izinli olduğu için konu ile ilgili resmi açıklama yapacak bir başka yetkiliye ulaşılamadı.