Kerem Altıparmak anlattı: Açlık grevini sonlandırmak için tutuklama yapılabilir mi?

Kerem Altıparmak anlattı: Açlık grevini sonlandırmak için tutuklama yapılabilir mi?

Hukukçu Kerem Altıparmak Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edilmesinin nedeninin açlık grevinin zorla sonlandırılması olduğunu düşündüğünü yazdı.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Kerem Altıparmak, Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın tutuklanma talebinin asıl gerekçesinin 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 82. maddesi olduğunu düşündüğünü belirtti. Altıparmak “Bu madde zorla beslemeye imkan veriyor” diye ekledi.

Altıparmak sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda açlık grevini sonlandırmaya yönelik tutuklanma durumuna ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Baştan beri tahmin ettiğimi yakın çevrem dışında dillendirmemiştim ama sanırım artık herşey açık olduğuna göre görüşümüzü belirtebiliriz. 

Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın tutuklanma talebinin asıl gerekçesinin 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 82. maddesi olduğunu düşünüyorum. Bu madde zorla beslemeye imkan veriyor. (Aynı Yasanın 116. maddesi uyarınca bu kural tutuklulara da uygulanabiliyor). Dışarıdaki açlık grevine bu tür bir müdahalenin yasal dayanağı yoktu. Ya bunun için bir KHK çıkaracak ya da bir şekilde açlık grevinde olanları tutuklayacaklardı. 

Tabii böyle bir tutuklama sadece kağıt üzerinde geçerli olacaktır. Çünkü bu gerekçeyle tutuklama yapılamaz. Böyle bir nedenle tutuklama yapılmasına dair yasalarda bir hüküm yok. AİHS'in 18. maddesi uyarınca Sözleşme hükümleri ile izin verilen kısıtlamalar öngörüldükleri amaç dışında uygulanamaz. Bu nedenle, zorla besleme yapmak amacıyla tutuklama yapmak da mümkün değildir. Bu nedenle karara bu nedenle tutukluyoruz demeyecekler başka bir gerekçe yazacaklar ama bu durumun daha sonra saptanmasına mani değil. Yani gerçek amacın farklılığı daha sonrasında da saptanabilir. 

Zorla besleme konusunda da sınırsız bir yetki yok. 82. madde de "hayatî tehlikeye girme veya bilinç bozukluğunun hekim tarafından belirlenmesi" koşulu getiriyor. Ama nihayetinde böyle bir doktor raporunun kolayca temin edilebileceğini tahmin etmek güç değil. Ancak bu yapılırsa, bu da Sözleşmenin 3. maddesinin ihlaline neden olabilir. AİHM, zorla beslemeyi kategorik olarak reddetmiyor. Ama bunun koşulları var. Tabii bugüne kadarki vakalarda hep hapiste olan kişinin açlık grevi tartışılıyordu, ilk defa açlık grevini sonlandırmak için bir tutuklama vakasıyla karşı karşıyayız, bu temel ilkeleri etkiler mi onu kestirmek güç.”

(Not: Hangi hukuk tarzı yorum yapmayın rica ediyorum. Onu görecek kadar olayla ilgim var.)