Türkiye işçi sınıfının unutulmaz önderi Kemal Türkler, 22 Temmuz 1980 günü İstanbul Merter’de, sabah evinden çıkıp sendikaya gitmek üzere arabasına binerken kurşunlanarak katledilmişti. 

Kemal Türkler için katledilişinin 37. yılında Topkapı Mezarlığındaki mezarı başında anma töreni düzenlencek.

DİSK’ten yapılan açıklamaya göre, tören yarın (22 Temmuz) saat 11.00’da başlayacak.

KEMAL TÜRKLER 

Kemal Türkler sadece bir sendikacı değil, aynı zamanda bir işçi sınıfı önderiydi. Türkiye işçi sınıfının dalgalı, kesintili mücadele tarihindeki portrelerine baktığımızda Kemal Türkler’in ayrı bir yeri bulunuyor. “46 sendikacılar kuşağı” olarak adlandırılan ve 60-80 arasında damga vuracak işçi sınıfı mücadelelerinin öncü kuşağını oluşturan mayalanmanın ilk öğrencilerindendi Türkler. Bu kuşağın ilk yetiştirdiği işçi sınıfı önderi olarak Türkler, katledildiği güne kadar işçi sınıfı davasının kararlı bir savunucusu, militan bir eylemcisi olmuştu.

Günümüze ışık tutan bir mücadele yaşamı olan Türkler, işçiliğe pek isteyerek başlamamıştı. İstanbul Üniversitesi’nde Hukuk Fakültesi’nde okurken geçimini sağlamak için başladığı dönemin büyük fabrikalarından olan Emayetaş fabrikasında 4 yıl bir fiil çalıştı. Bu dönemde İstanbul Demir ve Madeni Eşya Sendikaları’na üye olan Türkler, işyeri temsilcisi seçildi. İşyerinde yaşanan uyuşmazlık sonucunda işten atılan Türkler, daha sonra hukuki mücadele ile işe iade hakkı kazandı. Çok istediği hukuk fakültesini maddi nedenlerle devam edemeyen Türkler 1952 yılından itibaren “profesyonel sendikacılık” yapmaya başladı.

MÜCADELECİ SENDİKACILIKTAN SINIF SENDİKACILIĞINA

Özellikle 1950’li yıllarda sendikalarla Demokrat Parti arasındaki organik ilişki Türkler’in de dahil olduğu mücadeleci bir sendikacılık anlayışına sahip sendikacılar kuşağını da etkilemişti. Aziz Çelik’in aktarımına göre 1959 yılında doğrudan dönemin Başbakanı Adnan Menderes’e mektup yazan Türkler, 27 Maysıs sonrası Menderes hükümetinin uygulamalarına karşı sert bir tutum takındı. Bu durum pek çoklarının “rüzgar nereden esiyorsa oraya doğru yönelme” olarak okunabilecek olsa da, esas olarak gelişmekte işçi sınıfı mücadelesi ile alakalıydı. Türkiye işçi sınıfı hareketi 1960 sonrasında asla eskisi gibi olmamış ve mücadeleci sendikal anlayış hızla sınıf sendikacılığı çizgisine doğru yaklaştı ve sosyalist görüş hakim hale geldi.

Kemal Türkler asıl olarak 1961 yılından sonra etkin bir rol oynamaya başladı. Önce Saraçhane mitingi, ardından 1963 yılındaki Kavel direnişi Maden-İş sendikasını öne çıkartmış ve Türkler Türk-İş’in geleneksel Amerikancı sendikal anlayışı ile ters düşer hale gelmişti. 1961 yılında 12 sendikacı ile “işçi sınıfının siyasal alanda temsilcisi olması gerektiği iddiasıyla” Türkiye İşçi Partisi’nin kurulmasının ardından siyasal alana da giren Türkler, Parti’nin kurucusu olmasına karşın hiçbir zaman Parti’de etkin bir faaliyet göstermedi. Öte yandan Parti’nin kapatıldığı 1971’e kadar GYK üyesi olarak bulunmayı sürdürdü.

Kemal Türkler Mehmet Ali Aybar'la birlikte

DİSK TARİH SAHNESİNDE

1966 yılında yaşanan Paşabahçe grevi sonrasında Türk-İş içinde yaşanan  kriz DİSK’in kuruluşuna yol açmıştı. DİSK, Türkiye işçi sınıfı hareketinin o dönemki ileri çıkışı, Amerikancı sarı sendikal anlayışın terk edilişinin göstergesiydi. Kemal Türkler DİSK’in kurucu başkanı olarak görev almış ve DİSK’in ilk 10 yıllık dönemine damgasını vurmuştu. Özellikle bu dönemde 15-16 Haziran direnişi, DGM direnişi, MESS grevi ve irili ufaklı onlarca grevi örgütleyen DİSK, işçi sınıfı hareketini zaman zaman kesintiye de uğrasa artan bir ivmeyle büyütmüştü. Tüm siyasal eksikliklerine karşın ise Türkler bu dönemin baş mimarlarındandı.

1976 yılında Taksim’de kutlanan 1 Mayıs’ın ardından, 1977 yılında da 1 Mayıs’ın Taksim’de kutlanmasını sağlayan Türkler, 34 kişinin katledildiği 77 1 Mayısından sonra adım adım DİSK’ten tasfiye edildi. DİSK’in 6.Kongresinde Genel Başkanlığı kaybeden Türkler, ölümüne kadar Maden-İş sendikasının başında kaldı.

DGM eylemleri sonrası Maden-İş üyesi işçiler

İşçi sınıfının unutulmaz önderi Türkler, 22 Temmuz 1980 günü İstanbul Merter’de, sabah evinden çıkıp sendikaya gitmek üzere arabasına binerken kurşunlanarak katledilmişti.