‘Görmeyi’ öğreten adam John Berger hayatını kaybetti

‘Görmeyi’ öğreten adam John Berger hayatını kaybetti

Londra doğumlu İngiliz sanat eleştirmeni ayrıca roman yazarı ve ressam John Berger 90 yaşında hayatını kaybetti.

Londra doğumlu İngiliz sanat eleştirmeni ayrıca roman yazarı ve ressam John Berger 90 yaşında hayatını kaybetti.

Annenin işçi babanın ise asker olduğu bir ailede 5 kasım 1926’da dünyaya gelen Berger 1946 yılında İngiliz ordusunda görev yaptığı sırada üstlerine karşı geldiği gerekçesiyle Kuzey İrlanda’ya sürüldü.

Sanat yaşamına ressam olarak başlayan Berger’in çalışmaları 1940’lı yılların sonunda Londra’nın Wildenstein, Redfern ve Leicester galerilerinde sergilendi.

1950’li yıllarda sanat eleştirmenliğine başlayan Berger sol dergi “New Statesman”da yazarlık yaptı. 1958’de ilk romanı “Zamanımızın Bir Ressamı” toplatıldı. 1972’de BBC’de televizyon serisi olarak yayınlanan “Görme Biçimleri” daha sonra kitaplaştırıldı. Aynı yıl “G” isimli romanıyla Booker ödülünü kazanan yazar ‘de Fransa’ya taşındı.

“Yedinci Adam” adlı kitabında düzyazı, şiir ve fotoğrafı birleştirip Avrupa’daki Türk göçmenleri konu alan Berger bu kitabı için; ”Bir yazar olarak en büyük doyumu hissettiğim anlardan birinin ödüllerle filan hiçbir ilgisi yok. İstanbul’daydım ve arkadaşlarla onların bir tanıdığını ziyarete bir gecekonu mahallesine gittik. Gecekonduda çay içtik, uyduruk bir rafa dizilmiş 20 kadar kitap vardı ve onlardan biri ”Yedinci Adam”ın Türkçesiydi. Bunu görünce yazar olduğum için ne kadar şanslı olduğumu düşündüm. Kitaptaki deneyim hayat deneyimiyle buluşmuş ve kabul görmüştü çünkü” ifadelerini kullandı.

24-26 Haziran 2005'te Darphane-i Amire'de düzenlenen Irak Dunya Mahkemesine katılan Berger, işgalciler hakkında şunları söylemişti:
"Suçları unutmamalı, kayıtlarını muhafaza etmeliyiz. Suçluların ilk işi bunları yok etmektir zaten. Çünkü bu efendiler yalnızca masumları katletmezler, hafızayı da maktul ederler. Yeni dünya tiranlığına karşı yükselen muhalefete ilham vermesi için bu kayıtların tutulması şart. Bu aşırı silahlanmış tiranlar askeri ya da ekonomik her savaşı kazanabilirler, ama kaybettikleri bir savaş var ki, ismine kendileri 'iletişim savaşı' diyorlar. Dünya kamuoyunun desteğini kazanamıyorlar. Gitgide daha çok insan 'Hayır!' diyor. Sonuçta bu yenilgileri tiranlıklarının sonu olacak. Ama bu son daha kaç trajedi, istila ve felaketten sonra gelecek? Daha ne kadar yoksullaştıracaklar bizi?
İşte kayıt tutmanın, muhafaza etmenin, hatırlamanın aciliyeti bundandır. İşledikleri suçlar unutulmayacak, her kıtada ağızdan ağza dolaşacak. Her geçen gün daha çok insan 'Hayır!' diyecek. Çünkü bugün korumaya niyetli olduğumuz ve sevdiğimiz her şeye 'Evet!' demenin önkoşulu bu." 

Berger’in eserleri

  • Şanslı Adam (A Fortunate Man)
  • Sanat ve Devrim (Art and Revolution)
  • Görme Biçimleri (Ways of Seeing)
  • Yedinci Adam (A Seventh Man)
  • Picasso'nun Başarısı ve Başarısızlığı (The Success and Failure of Picasso)
  • G.
  • Ve Yüzlerimiz, Kalbim, Fotoğraflar Kadar Kısa (And Our Faces, My Heart, Brief as Photos)
  • Fotokopiler (Photocopies)
  • Düğüne (To the Wedding)
  • Kral (King)
  • A'dan X'e & John Berger Tarafından Kurtarılmış Mektuplar

 

DAHA FAZLA