İleri Haber

2003 yılında AKP tarafından sunulan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın en önemli başlıklarından biri olan “Herkesi tek çatı altında toplayan Genel Sağlık Sigortası (GSS)” uygulaması bugün çökme noktasına geldi. Başlarda sağlık alanındaki tüm sorunları giderme iddiası taşıyan GSS, başarmak istediği her alanda başladığı noktanın gerisine düşerek sağlıkta gelinen kaotik ortamı yarattı.

Geçtiğimiz günlerde TTB’nin yayınlamış olduğu rapor ile ayyuka çıkan fiyaskonun ayrıntıları, AKP’nin sağlıkta dönüşümden ne anladığını ortaya koyuyor. 2003’ten bu yana vaad edilenler ve gelinen nokta incelendiğinde GSS’nin vatandaş için borçtan ve sağlık hizmetinden marum kalmaktan başka bir anlama gelmediği görülüyor.

FATURA TUTARLARI ÜÇ KATINA ÇIKTI

Vaad 1: Sağlık harcamaları maliyetini düşürecek, koruyucu hekimlik uygulamalarının da teşvikçisi ve zorlayıcısı olacak sigorta sistemi

Durum: GSS’nin sağlık hizmetleri maliyetini düşüreceği iddiası hezimetle sonuçlandı. SGK’nın hastanelere ödediği fatura tutarları 2010-2016 yılları arasında bazı hastaneler için üç katına kadar çıktı.

Vaad 2: Koruyucu hekimlik uygulamalarını teşvik edecek ve zorlayacak; denetim ve yaptırımlarıyla ilaç ve tıbbi malzeme israfını azaltacak sigorta sistemi

Durum: İlaç harcamalarının SDP ile artışa geçmesi erken dönem müdahale edilen alanlardan biri oldu. Çeşitli yöntemlerle ve bu harcamaların kontrol altına alınması için farklı uygulama ve müdahaleler ile ilaç harcamaları 2009-2013 döneminde 15 Milyar TL civarında sabitlendi; ancak bu harcamalar 2016’da tekrar 22 milyar TL’ye çıktı.

Vaad 3: Sosyal güvenlik açıklarının bütçeden karşılandığı, rasyonel olmayan düzenlemeler nedeniyle profesyonel sigortacılık anlayışından uzaklaşmış bir sosyal güvenlik sistemine çözüm

Durum: Bu dönemde sosyal güvenlik sistemi açık vermeye devam etti. Üstelik SDP modeli GSS ile toplanan sağlık primleri de bu açıkları kapatmak için kullanıldı. Sosyal Güvenlik Kurumu 2016 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre 2016 yılında SGK finansman açığı 20.2 milyar TL oldu. SGK açık vermeye ve bütçe transferi ile açıklarını kapatmaya devam etti. 2015 yılında SGK’ya Yapılan Toplam Bütçe Transferi 79 milyar TL’ye ulaştı.

DEVLET PRİM ÖDEMESİNİ KADEME KADEME AZALTTI

Vaad 4: Vatandaşların ödeme gücü ile orantılı olarak katkıda bulunacakları ve hizmetleri ihtiyaçları ölçüsünde kullanabilecekleri bir sigorta modeli

Durum: GSS prim borcunu ödeyemeyen yurttaşlar sağlık hizmetlerinden yararlanamadılar. Bir yandan topladığı GSS primleriyle sigorta sisteminin açıklarını kapatmaya çalışan sistem, bir yandan da prim borcu olana hizmet kapısını kapattı. Yıllar içinde GSS primini devletin ödediği kişi sayısı azaldı. 2009 yılında 9.6 milyon kişinin primini devlet öderken 2014 yılında 7.3 milyon kişiye3, 2017 yılında 7.2 milyon kişiye düştü.

Vaad 5: Hizmet kalitesini artırmak, her hastaya eşit düzeyde temel sağlık hizmetini sunmak ve hasta ile doktor arasındaki para ilişkisini ortadan kaldırmak için toplumun bütününü kapsayan zorunlu sağlık sigortacılığı sistemine ihtiyaç vardır

Durum: Hizmetin niceliği niteliğinin önüne geçti. Sağlık hizmetine erişimdeki eşitsizliklerde iyileşme olmadı. Hasta-hekim arasında para ilişkisini ortadan kaldırma iddiasındaki SDP, kamu hastanelerinde performansa dayalı döner sermaye sistemi getirerek sağlık çalışanlarını döner sermaye gelirlerine bağımlı hale getirdi. Sağlık harcamaları 15 yılda 6 katına çıktı!

Sağlık harcamaları TÜİK verilerine göre; 2002 yılında 18.774 milyon TL iken 2005 yılında 35.359 Milyon TL’ye, 2010’da 61.678 milyon TL’ye, 2015 yılında 104.568 TL ve 2016 yılında da 119.756 milyon TL’ye yükseldi.