Masamda iki kitap duruyor birkaç gündür. Çevirisiyle, edisyonuyla, özel baskısıyla göz dolduran iki kitap. Biri Bolivya dağlarında esir alındığında, ‘Kübalı mısınız, yoksa Arjantinli mi?’ diyerek Albay Selich'in öldürülmeden önce sorgulamaya çalıştığı Küba Devrimi'nin ve dünya devrimcilerinin sembolü olan Ernesto Che Gueavara'nın ağzından devrime doğru yürüyüşün öncül adımlarını anlatan "Buluşma", diğeri ise Julio Cortázar’ın caz müziğinin ölümsüz isimlerinden Charlie Parker’a adadığı "Takipçi" isimli uzun hikâyesi.

"Buluşma"da 26 Kasım 1956'da Che Gueavara Meksika'dan 82 kişi ile birlikte yedi gün süren bir deniz yolculuğuna çıkıyor. Astım krizlerine ve yanağını sıyırıp geçen kurşuna inat Sierra Maestra dağlarındaki buluşma için inançla ilerlediğini, sonunda 12 kişi kalmalarına rağmen Che'nin kafasının içinde dönüp dolanan Mozart'ın 'Av' kuarteti eşliğinde Arjantinli bir doktorun 'Comandante'ye nasıl dönüştüğünü seyrediyoruz. Seyrediyoruz diyorum; çünkü Julio Cortázar'ın fantastik kalemi ve Arjantinli sanatçı Enrique Breccia’nın gravürleriyle Che'nin yanında, ormanın derinliklerinde kayboluyoruz.

Che Guevera’nın yüksek ateşiyle kimi zaman sanrıların eşlik ettiği, sayıklamaya dönüşen metinde Che ve dostları düşman uçaklarının bombardımanından kaçınmaya çalışarak Sierra'ya ulaşmak amacıyla büyük bir çaba harcarlar. Cortázar'ın bu hengame içine yerleştirdiği 'Av' kuarteti isyanı sembolleştiren, devrimi müjdeleyen bir müzik. Uykuya dalmadan önce bile Che'ye "... acaba bir gün avcıların borazanlarının halen duyulduğu bölümden adagionun mazbut olgunluğuna, oradan da sessizce mırıldandığım allegro sona nasıl geçeceğimizi bilecek miyiz; karşımızda canlı kalanlarla uzlaşma becerisini gösterebilecek miyiz," (Cortázar 2016: 20) dedirten bir müzik.

Cortázar’ın büyülü üslubuyla kaleme aldığı "Takipçi" ise caz müziğinin ölümsüz isimlerinden Charlie Parker'a adadığı uzun bir hikȃye. Bu kez de Cincinnati'de bir kayıt provasını seyre dalıyoruz. Kahramanımız Johnny Carter doğaçlama çaldığı prova sırasında aniden durur ve havayı yumruklarıyla dövmeye ve zamanla ilgili sözler ederek sayıklamaya başlar. Anlatıcımız Bruno, hikâyede Johnny Carter adıyla geçen Charlie Parker’ın nefes kesen kısa ama son derece etkin yaşamında bizleri peşinden sürüklüyor.

Her satırında varoluşsal sancılar barındıran "Takipçi", 'zaman' kavramıyla daimi bir problemi olan Charlie Parker’ın parlak kariyeri ile delişmen yaşantısının son demlerine ışık tutuyor. Dylan Thomas'ın "Aşk deryasında yapayalnızım," dizesini dilinden düşürmeyen Carter "Bu zaman meselesi karmaşık, beni her yandan pençelerine alıyor: Yavaş yavaş zamanın içi doldurulan bir valiz gibi olmadığını fark ediyorum. İçine koyduklarımı değiştirsem bile valize sığan belli bir miktar var, fazlası sığmıyor demek istedim. Benim valizimi görüyor musun Bruno? İçine iki takım elbise ve iki çift ayakkabı sığıyor. (...) En iyisi valize koca bir dükkȃnı sığdırabildiğini görmek, yüzlerce ve yüzlerce takım elbise , bazen çaldığımda müziği zamana sığdırabildiğim gibi," (Cortázar 2016:21) derken varoluşsal sancılarına bizi de ortak ediyor.

Kendisini sorguya çekmeye çalışan Bolivyalı Albay Selich'in ‘Kübalı mısınız, yoksa Arjantinli mi?’ sorusuna 'Ben Kübalı, Arjantinli, Bolivyalı, Perulu ve... Ekvatorluyum. Anladınız mı?’ diye yanıt vererek enternasyonalist tavrını ortaya koyan Che'nin "Buluşma"sı ile José Muñoz'un mükemmel çizimlerinin eşik ettiği, 'gerçeküstünün gerçek yazarı' Cortázar'ın yazıya döktüğü Charlie Parker'ın "Takipçi"si sizleri bekliyor.

* Buluşma, Julio Cortázar, Çev: Altuğ Akın, Delidolu Yayınları, Nisan 2016, 42 sayfa

* Takipçi, Julio Cortázar, Çev: Pınar Savaş, Delidolu Yayınları, Kasım 2016, 104 sayfa